5434 SAYILI TÜRKİYE CUMHURİYETİ EMEKLİ SANDIĞI KANUNU

Kanun Numarası : 5434

Kabul Tarihi : 8/6/1949

Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 17/6/1949 Sayı : 7235

Yayımlandığı Düstur : Tertip : 3 Cilt : 30 Sayfa : 1335



Bu Kanunun yürürlükte olmayan hükümleri için bakınız "Yürürlükteki Bazı Kanunların Mülga Hükümleri Külliyatı", Cilt: 1 Sayfa: 283’e bakınız.



BİRİNCİ KISIM

Kuruluş

Madde 1 – 3- (Mülga: 16/5/2006-5502/43 md.)

Madde 4 – (Mülga: 21/4/2005 – 5335/29 md.)

Madde 5 – (Mülga: 21/4/2005 – 5335/29 md.)

Madde 6 – 11- (Mülga: 16/5/2006-5502/43 md.)

İKİNCİ KISlM

Sandıktan Faydalanacaklar



Madde 12 – Bu kanunla tanınan haklardan aşağıda (I) işaretli fıkrada yazılı yerlerde çalışanlardan,Türk uyruğunda olmak ve 18 yaşını bitirmiş bulunmak şartiyle, (II) işaretli fıkrada gösterilenler faydalanırlar. (3)

I – Daire, kurum ve ortaklıklar:

a) Genel bütçeye giren daireler;

b) Katma bütçeli daireler;

c) Özel idareler;

ç) Belediyeler;

——————————

(1) 7/5/1986 tarih ve 3284 Sayılı Kanunla bu Kanuna eklenen ve teselsülü sağlamak için numarası "Ek Madde 57" olarak değiştirilen Ek 7 nci madde hükmü gereğince,"Emekli, Adi malullük veya Vazife malullüğü Aylığı Bağlanmış olanlarla, Bunların Kanunen Bakmakla Yükümlü Bulundukları Aile Fertleri, Dul ve Yetim Aylığı Alanların Muayene ve Tedavileri Hakkında Tüzük"ile "Vazife malullerinin Nevileriyle Dereceleri Hakkında Nizamname" ve "Vazife malulüklerini Belirten Usul ve Belgeler Hakkında Tüzük" hariç bu Kanunda geçen diğer "tüzük" deyimleri "yönetmelik" olarak değiştirilmiş ve gerekli değişiklik ilgili madde metinlerine işlenmiştir.

(2) Bu Kanunun 26/10/1990 tarih ve 3671 sayılı Kanuna aykırı olan hükümleri uygulanmaz. (Bkz. R.G.28/10/1990 - 20679)

(3) 25/9/1981 tarih ve 2527 Sayılı Kanuna göre çalıştırılan Türk Soylu yabancılar sandıkla ilgilendirilir.Ayrıca 8/7/1971 tarih ve 1425 Sayılı Kanunla eklenen ek 7 nci madde hükmü olup teselsül sağlamak için numarası Ek Madde 21 olarak değiştirilen hüküm gereğince,bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerden kazai rüşt kararı almak şartiyle öğrenimleriyle ilgili görevlere atananlar hakkında 18 yaş kaydı aranmaz.

d) 26/6/1938 tarihli ve 3460 sayılı kanunda yazılı Murakabe Heyeti ile kuruluş, idare ve murakabeleri aynı kanun hükümlerine tabi Devlet Ekonomi Kurumları ve bunlara bağlı müesseseler (Emniyet Sandığı dahil);

e) Özel kanunlarla kurulmuş ve kurulacak tüzelkişiliği bulunan Devlet kurumları (Kefalet sandıkları dahil);

f) 10/9/1337 tarihli ve 151 sayılı kanuna göre kurulan Ereğli Kömür Bölgesi Amele Birliği; (1)

g) Özel kanunlarla kurulmuş ve kurulacak bankalar;

h) Genel bütçeye giren veya katma bütçeli dairelerle özel idare ve belediyelere bağlı idare ve müesseseler;

i) (h) bendinde yazılı dairelerin döner sermayeli iş ve teşekküleri;

j) Ödenmiş sermayesinin yarısından fazlası yukarda sayılan daire, idare, banka ve kurumlardan birine veya bir kaçına ait ortaklıklarla bunların kendi sermayeleri ile kuracakları diğer ortaklıklar;

k) Ticaret ve sanayi odaları ile ticaret ve zahire borsaları;

l) Bu kanunla kurulan Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı;

Yukarıda yazılı yerlerin hepsine bu kanunda (Kurum) denilmiştir.

II – Faydalanacaklar:

a) Cumhurbaşkanları;

b) (Değişik: 3/3/1954 - 6311/6 md.) Özel, Teadül ve Kuruluş kanunlarına göre daimi kadrolarda derece esası üzerinden aylık veya ücret alanlar;

(Kurumların özel kanunlarına göre teşekkül etmiş idare meclislerinin reis ve azalariyle 788 sayılı kanunun 2919 sayılı kanunla değişik 64 üncü maddesinde yazılı stajyerler dahil)

c) (Değişik: 3/3/1954 - 6311/6 md.) Daimi kadrolarda aylık ücretle çalışan her çeşit hizmetliler;

(İş yerlerindeki kapıcı,bekçi,odacı ve benzeri hizmetliler dahil kurumların İş Kanunu tatbik olunan iş yerlerinde çalışan işçileriyle Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğünün 17 Mayıs 1937 tarih ve 3173 sayılı kanuna bağlı (2) sayılı cetveldeki hizmetlileriyle aynı kanuna bağlı (3) sayılı cetvelde yazılı olanlardan işçi vasfını haiz olan amele,amele çavuşu,mütehassıs amele, hamal, hamalbaşı, tayfa, gemici, bahçıvan, lambacı, lavajcı, drezinör ve kurumların serbest ve mukaveleli avukatları hariç)

ç) Genel bütçe kanunlarına bağlı (K) ve (N) işaretli cetvellerde gösterilen kadrolarda çalışan memur ve hizmetliler;

d) Amele Birliği aylık,ücretli daimi memur ve hizmetlileri;

e) İller daimi komisyon üyeleri ile seçilmiş veya tayin edilmiş belediye başkanları (Emeklilik hakkı tanınan bir vazifede evvelce bulunmuş olmaları şartiyle);

f) Kuruluş kanunları gereğince aylıklı kadrolarda ücretle çalıştırılanlar;

——————————

(1) Ereğli Kömür Havzası Amele Birliği Biriktirme ve Yardımlaşma Sandığı Yönetmeliğinin değiştirilmesine dair 16/11/1981 tarih ve 8/3851 Sayılı Kararname ile adı geçen Yönetmeliğin 12 nci maddesinde yapılan bir değişiklikle söz konusu Sandığın Başkan ve aylık ücretli daimi personeli 1/1/1982 tarihinden itibaren Emekli Sandığı ile ilgilendirilmiştir.
g) Ticaret ve sanayi odaları ile ticaret ve zahire borsalarının tayinleri Ticaret Bakanlığınca yapılan ve sürekli kadrolarda çalışan aylık ücretli daimi memurları;

h) Gedikli subaylar ve gedikli erbaşlar ve ordu uzman erbaşları; (1)

i) Hatbakıcı, hat başbakıcı, dağıtıcı ve başdağıtıcılarla vaizler, hayrat hademeleri ve dersiamlar;

j) (Değişik: 28/5/2003-4861/20 md.) Harp okulları, fakülte ve yüksek okullarda Türk Silâhlı Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adaylar;

Fakülte veya yüksek okullar ile meslek yüksek okullarında kendi hesabına okuduktan sonra muvazzaf subay veya astsubay nasbedilen veya askerlik hizmetini müteakip muvazzaf subay veya astsubaylığa geçirilenler;

k) Erler; (Vazife malullükleri ile vazifeden doğma ölümleri halinde.)

1 – (Ek: 9/6/1952 - 5951/1 md.) Emeklilik hakkı tanınan vazifelerde bulunduktan sonra milletvekilliğine seçilenler;(seçimlerinden itibaren (6) ay içinde yazı ile Sandığa müracaat ettikleri)(2)

m) (Ek: 11/3/1954 - 6388/1 md.) 5441 sayılı kanun hükümlerine istinaden Devlet Tiyatrosunda mukavele ile çalışan sanatkarlar,

n) (Ek: 1/3/1971-1377/1 md.; Değişik: 3/7/2005-5393/85 md.) Sosyal güvenlik kuruluşlarına tâbi görevlerde bulunmadan veya bu kuruluşlara tâbi olarak çalışmakta iken illerin daimi komisyon üyeliğine veya belediye başkanlığına seçilen ve atananlar ile Sandıktan veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarından emekli, yaşlılık veya malûllük aylığı almakta iken belediye başkanlığına seçilen ve atananlar, istekleri üzerine istek dilekçelerinin Sandık kayıtlarına geçtiği tarihi takip eden ay başından itibaren emekli kesenekleri kendilerince, karşılıkları kurumlarca ödenmek ve emekli aylıkları Sandıkla ilgilendirildikleri tarihten itibaren kesilmek suretiyle,

o) (Ek: 27/9/1983 - 2899/1 md.) İstekleri halinde 30/9/1960 tarihli ve 91 sayılı Kanunun 17 nci, 28/7/1967 tarihli ve 933 sayılı Kanunun 4 ve 8 inci maddeleri hükümlerine göre Devlet Planlama Teşkilatında sözleşme ile çalışanlar,

30/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi hükümlerine göre Sermaye Piyasası Kurulunda sözleşme ile çalışanlar,

12/3/1964 tarihli ve 441 sayılı Kanunun 18 inci maddesi hükümlerine göre Devlet Yatırım Bankasında sözleşmeli çalışanlar,

Yukarıda gösterilenlere (Cumhurbaşkanları ile erler hariç) bu kanunda "iştirakçi ve isteğe bağlı iştirakçi" denilmiştir.İştirakçi ve isteğe bağlı iştirakçi olanlar Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı ile isteklerine bakılmaksızın ilgilendirilirler ve haklarında ayrıca İş ve İşçi Sigortaları Kanunlarının hükümleri uygulanmaz. (3) (4)

Mahiyetleri daimi olan hizmetler için geçici kadro alınamaz.

(Ek fıkra: 11/10/2001-4710/2 md.) Bu Kanunun uygulamasında Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı iştirakçisi olarak en yüksek Devlet memuru esas alınır.

(Ek paragraf: (5) 17/9/2004-5234/3 md.)657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi olarak en az on yıl çalıştıktan sonra, memurluktan çıkarılmış olanlar ile aynı Kanunun 96 ncı maddesi kapsamına girenler ve anılan Kanunun 48 inci maddesinin (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde aranan nitelikleri kaybedenler hariç olmak üzere herhangi bir nedenle memurluktan ayrılmış olanlar, memurluktan ayrıldıkları tarihten itibaren altı ay içinde yazılı olarak Sandığa başvurmaları ve emeklilik keseneği ve kurum karşılıklarını ait olduğu ay içinde Sandık hesabına yatırmaları şartıyla başvuru tarihini takip eden aybaşından itibaren Sandıkla ilgilendirilirler.

————————

(1) Bu Kanunda geçen "uzman çavuş" tabiri,18/3/1986 tarihli ve 3269 sayılı Kanunun 21 inci maddesi ile "uzman erbaş" olarak değiştirilmiş olup,madde metinlerinde gerekli düzeltme yapılmıştır.

(2) Yasama organı üyeliği yapanlarla dışarıdan bakanlığa atananların Sandıkla ilgilendirilmeleri konusunda Ek 51 - 56 ıncı maddelere bakınız.

(3) Bu Kanunda geçen "Tevdiatçı" deyimi ve tevdiatçılarla ilgili hükümler 23/2/1965 tarih 545 Sayılı Kanunla kaldırılmış olup, madde metinlerinde gerekli düzenleme yapılmıştır.

(4) Bu fıkrada bulunan “iştirakçi” ibareleri, 17/9/2004 tarihli ve 5234 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle “iştirakçi ve isteğe bağlı iştirakçi” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

(5) "Ek paragraf" ibaresi, 17/9/2004 tarihli ve 5234 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine istinaden kullanılmıştır
Sandığın diğer iştirakçileri de 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi olanlar ile aynı esaslar çerçevesinde bu uygulamadan yararlanabilirler. Bunların emeklilik keseneklerine, emeklilik keseneğine esas aylık, derece ve kademeleri ile ayrıldıkları göreve ilişkin ek göstergeleri esas alınır ve Sandığa emekli keseneği ödedikleri her yıl için bir kademe ilerlemesi ve eğitim durumları itibariyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre yükselebilecekleri dereceyi geçmemek şartıyla her üç yıl için bir derece yükselmesi uygulanır. Ancak, bu süreler, tekrar Sandığa tâbi bir göreve başlayanlar için de geçerli olmak üzere emeklilik ikramiyesinin süre ve miktar yönünden hesabı ile kazanılmış hak aylıklarının tespitinde dikkate alınmaz. Bu şekilde Sandıkla ilgilendirilenler bu Kanunun uygulanmasında isteğe bağlı iştirakçi olarak kabul edilirler.

(Ek paragraf: (1) 17/9/2004-5234/3 md.)Yukarıdaki paragrafta belirtilenlerden, toplu ya da fasılalı olarak toplam altı aydan daha fazla süreye ilişkin emekli kesenekleri ile kurum karşılıklarını süresinde ödemeyenlerin isteğe bağlı iştirakçilikleri sona erer. Sandıkla ilişkilendirilme isteğinden vazgeçtiğini yazılı olarak Sandığa bildirenlerin de isteğe bağlı iştirakçiliklerine başvuru tarihini takip eden ay başından itibaren son verilir. Diğer sosyal güvenlik kurumları ile zorunlu olarak ilgilendirilmelerini gerektirir görevlerde çalışmakta olan ya da çalışmaya başlayanlar ile diğer sosyal güvenlik kurumlarından veya Sandıktan kendi çalışmasından dolayı aylık bağlanmış olanlar isteğe bağlı iştirakçi olamazlar. Bunlardan diğer sosyal güvenlik kurumlarına tâbi olarak çalışmaya başlayıp bu görevleri sona erenler de altı ay içinde yazılı olarak isteğe bağlı iştirakçi olmak üzere başvuruda bulunabilirler.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Bu Kanunla Tanınan Haklar



Madde 13 – Bu Kanunla tanınan haklar şunlardır:

a) Emekli aylığı;

b) Adi malullük aylığı;

c) Vazife malullüğü aylığı;

ç) (Mülga: 21/4/2005 - 5335/29 md.)

d) Dul ve yetim aylığı;

e) Harp malullüğü zammı;

f) Toptan ödeme;

g) Emekli keseneklerinin geri verilmesi;

h) (Mülga: 23/2/1965 - 545/4 md.)

i) 65 inci maddede yazılı yardımların yapılması;

j) İkramiyeler. (2)

DÖRDÜNCÜ KISIM

Sandığın Geliri ve Tahsil Şekilleri



Madde 14 – Sandığın gelirleri şunlardır:

a) (Değişik birinci fıkra: 7/5/1986 - 3284/3 md.) İştirakçilerin emeklilik keseneğine esas aylık tutarları üzerinden her ay kesilecek % 16 emeklilik kesenekleri;(3)

Ay başlarından sonra vazifeye girenlerin o aya ait eksik aylık veya ücretlerinden kesenek alınmaz. Ay başlarından sonra vazifeden ayrılanların eksik aylık veya ücretlerinden tam kesenek alınır.

b) Emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye ilk defa girenlerin veya önceden emeklilik hakkı tanınan vazifelerde bulunmadan çalışmakta olduğu vazifesi emekliliğe tabi hale getirilenlerin (Bu vazifelerde çalışmakta olanlarla kesenekleri geri verilenlerden bunları iade etmek istemiyenler dahil) emekliliğe esas ilk tam aylık veya ücretlerinden kesilecek % 25 giriş kesenekleri;

Bu gibilerden o ay için ayrıca (a) fıkrasında yazılı % 16 kesilmez.(3)

c) Emekliliğe esas aylık veya ücretleri yükselme suretiyle artanların ilk aya ait artış farkları; (4)

Emekliliğe esas aylık veya ücretinden daha aşağı aylık veya ücretli bir vazifeye geçmiş olanların sonradan evvelki aylık derecesine yükselmeleri halinde artış farkı kesilmez.



——————————

(1) "Ek paragraf" ibaresi, 17/9/2004 tarihli ve 5234 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine istinaden kullanılmıştır.

(2) Bu Kanunla tanınan diğer haklar konusunda Ek Madde 4,Ek Madde 40 ve Geçici Madde 139'a bakınız.

(3) (a) fıkrasında yer alan, “%15” oranı, 3/4/2003 tarihli ve 4839 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile (b) fıkrasında yer alan, “%15” oranı, 25/6/2003 tarihli ve 4905 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile “% 16” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(4) 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 26/6/1984 tarih ve 241 Sayılı KHK ile değişik 154 üncü maddesinin ikinci fıkrasında katsayı değişiminin aylıklarda artış sayılmayacağı hükme bağlandığından katsayı değişiklikleri sebebiyle meydana gelen artışlardan fark kesilmeyecektir.


Aylık veya ücret tutarlarında kanunlarla yapılacak artırmalarla 15 inci maddenin (b) fıkrasında gösterildiği üzere ücretleri ilk derece ücretleri tutarından az olanların bu ücretlerine yapılacak zamlar yükselme sayılır.

ç) Subay ve askeri memurlardan mahkeme kararı ile nasp ve rütbeleri düzeltilenlere ödenen aylık farklarından dolayı (a) ve (c) fıkralarına göre alınacak kesenek ve artış farkları;

d) (Değişik: 7/5/1986 - 3284/3 md.) (a) fıkrasında yazılı % 16 emeklilik keseneğine karşılık % 20, (b, c ve ç) fıkralarında yazılı paralara eşit olarak kurumlarınca verilecek karşılıklar;(1)

e) Mülga: 7/2/1969 - 1101/2 md.)

f) (Değişik: 7/5/1986 - 3284/3 md.) 55 inci maddeye göre bağlanacak vazife malullüğü aylıkları ile 66 ncı maddenin (ç) fıkrasına göre bağlanacak dul ve yetim aylıkları için her yıl kurum bütçelerinin aylık veya ücret bölümlerindeki ödeneklerin % 4'ü oranında verilecek ek karşılıklar;(2)

g) İştirakçilerin aylık veya ücretlerinden kurumlarınca kesilen inzibati para cezaları;

h) (Değişik: 7/5/1986 - 3284/3 md.) 17 nci madde gereğince alınacak paralar;

i) Kurumlarda harç pulları dışında her çeşit pul,bilet ve yardım makbuzları satışlarından alınan satış aidatının yarısı;

j) 15 inci maddenin (e) fıkrası ile 28, 34, 38, 39, 42, 56, 64, 65, 81 ve 89 uncu maddelere göre ödenecek paralar;

k) Sandık gelirlerinin işletilmesinden elde edilecek her çeşit karlar;

l) Bağışlar ve başka çeşitli gelirler.

BEŞİNCİ KISIM

Emekli Keseneğine Esas Tutulacak Aylık,Ücret ve Ödenekler

Madde 15 – Emeklilik keseneği, aşağıda yazılı aylık ve ücret tutarları ile ödeneklerden alınır:

a) (Mülga: 21/4/2005 – 5335/29 md.)

b) (Mülga: 21/4/2005 – 5335/29 md.)

c) (Mülga: 21/4/2005 – 5335/29 md.)



——————————

(1) Bu fıkrada yer alan, “%15” oranı, 25/6/2003 tarihli ve 4905 sayılı Kanunun 2 nci maddesi ile “% 16” olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

(2) 29/12/2006 tarihli ve 26391 Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2007 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun 30 uncu maddesiyle bu bentte yer alan “%4’ü” ibaresinin 2007 yılında “%5’i” şeklinde uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

ç) Emeklilik hakkı tanınan vazifelerde bulunduktan sonra illerin daimi komisyonu üyeliklerine seçilenlerle belediye başkanlığına seçilen veya tayin edilenlerin,kadro ödeneklerini geçmemek şartiyle son müktesep hak derecelerinin aylık veya ücret tutarları;

Bu aylık veya ücret tutarları kadro ödeneklerinden fazla bulunur ve kadro ödenekleri de 30/6/1939 tarihli ve 3656 sayılı kanunun 28/12/1946 tarihli ve 4988 sayılı kanunla değiştirilen 1 inci maddesinde yazılı aylık tutarlarından birine uymazsa en yakın üst derece aylık veya ücret tutarları;

Bunlar sözü geçen kanuna göre yükselme müddetlerini doldurdukça kesenekleri, kadro ödeneklerinin müsait olması şartiyle iktisap edecekleri üst derece aylık veya ücretlerinin tutarlarından alınır.Ancak bu muamele kendilerine bu kanun dışında,bir hak vermez.

d) Vaiz ve dersiamların ve başdağıtıcı ve hat başbakıcılarla dağıtıcı ve hat bakıcıların bütçe kanunları ile kabul edilen aylıkları tutarları;

e) (Değişik: 28/5/2003-4861/21 md.)Harp okulları, fakülte ve yüksek okullarda Türk Silâhlı Kuvvetleri hesabına okuyanlar ile astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulanların öğrenci harçlıkları ile teğmen veya astsubay çavuş aylıkları arasındaki farkın keseneği aynı esaslara göre öğrenciler adına kurumlarınca ödenir.

Bunların 31 inci madde gereğince emeklilik müddetlerinden indirilen yılları takip eden yıla ait aylıklarından kesenek alınmaz.

Fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarında kendi hesabına okuduktan sonra muvazzaf subay veya astsubay nasbedilen veya askerlik hizmetini takiben muvazzaf subay veya astsubaylığa geçirilen ve bir yıllık deneme süresini başarı ile tamamlayarak Türk Silâhlı Kuvvetleri kadrolarına asil olarak atananların yüksek öğrenim süresinin fiilî hizmetlerinden sayılması nedeniyle doğacak borçlanmaya ait borç miktarı, göreve başladıkları tarihteki rütbeleri aylığının emekli keseneğine ait unsurları ve borçlanmanın yapıldığı tarihteki katsayı rakamı esas alınarak hesaplanır. Borç miktarına ait kesenek ilgilinin aylığından kesilerek, karşılığı da kurumlarınca verilmek suretiyle, tebliğ tarihinden itibaren üç yıl içinde Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığına ödenir.

Ancak, yüksek öğrenim süresinin fiilî hizmetlerinden sayılması nedeniyle yapılacak borçlanma tahakkukunun bir yıllık deneme süresinin bitiminden itibaren altı ay içinde yapılması şarttır. Tahakkukun altı aylık sürenin bitiminden sonra yapılması durumunda, borç tahakkuku, tahakkukun yapıldığı tarihteki hükümler dikkate alınarak yukarıda belirtilen esaslar dahilinde yapılır. Deneme süresi içerisinde veya bitiminde, Türk Silâhlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilen kişiler, yüksek öğrenim süresini borçlanamaz.

f) Açıktan tayin edilen vekillerin, kanunlarına göre, aldıkları vekillik aylık veya ücretleri tutarları;
Emeklilik hakkı tanınan vazifelerde önceden bulunanların vekil tayin edildikleri vazifelerin aylık veya ücretlerini geçmemek şartiyle müktesep hak dereceleri ve evvelki vazifelerde geçmiş müddet ile vekillik ettikleri vazifelerde geçecek müddetlere göre yükselme müdetlerini doldurdukça,bu kanun hükümleri dışında bir hak vermemek şartiyle bir üst derece aylık veya ücretleri tutarları;

g) (Değişik: 17/5/1990 - 3650/1 md.) Görevden uzaklaştırılan,görevi ile ilgili olsun veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan kanunları gereğince tam veya eksik aylığa müstehak bulunanların emeklilik keseneğine esas aylık ücretlerinin yarısı;

Kanunlarına göre bu müddetler için sonradan görevlerine iade edilerek tam aylığa hak kazananların ise emeklilik keseneğine esas aylık veya ücretlerinin tamamı.

h) (Değişik: 13/11/1981 - 2559/2 md.) Kazanılmış hak aylık derecelerinden en çok üç aşağı dereceye kadar olan kadrolara atanan veya seçilenlerin,aylıkları genel hükümlere göre tespit edilmekle beraber emeklilik keseneklerine ve kurum karşılıklarına,kazanılmış hak aylık derece ve kademeleri esas alınır. Bunlar kesenek ödedikleri derecelerin son kademesine kadar kademe ilerlemesinden yararlanırlar.Ancak,atandıkları veya seçildikleri tarihlerdeki derece ve kademe ile ilerledikleri kademe tutarları arasındaki farklara ait artış farklarının, kesenek ve kurum karşılıklarının tamamı ilgililerin aylıklarından kesilir.

i) (Ek: 9/6/1952 - 5951/3 md; Değişik: 8/2/1954 - 6244/2 md.) 12 nci maddenin II işaretli fıkrasının (1) bendinde yazılı olanların emekliliğe esas olan son aylık veya ücret tutarları;

(İkinci paragraf mülga: 21/4/2005 – 5335/29 md.)

ALTINCI KISIM

Emekli Keseneklerinin Kesilme ve Sandığa Gönderilme Şekli



Madde 16 – Emeklilik kesenekleri kurumlarca aylık,ücret veya ödeneklerin bordrolarında gösterilir ve bunların hak sahiplerine ödenmesi sırasında kesilir.

Aylık,ücret veya ödeneklerin emanet hesaplarına alınması hak sahiplerine ödeme sayılır. Bunların 15 inci maddenin (g) fıkrasında yazılı haller dışında kanun veya hüküm ile veyahut idari,inzibati sebeplerle eksik verilmesi emekli keseneğinin eksik hesaplanmasını icabettirmez.

Talim ve manevra için rütbe ile silah altına alınan iştirakçilerden rütbeleri aylıkları, vazife aylık veya ücretlerinden fazla olanların istihkak farklarına ait emekli kesenekleri vazife aylık veya ücretlerinden kurumlarınca ve seferberlik ve harb için silah altına alınanlardan vazife aylık veya ücretleri rütbeleri aylıklarından fazla olanların istihkak farklarına ait emekli kesenekleri de, rütbeleri aylıklarını ödiyen kurumlarca kesilerek Sandığa gönderilir.

Madde 17 – (Değişik:7/5/1986 - 3284/4 md.)

Kurumlar 14 üncü maddede yazılı Sandık gelirlerinden;

a) (Değişik: 13/7/1993 - KHK - 486/20 md.) a,b,c,ç,d fıkralarında yazılı kesenek ve karşılıkları aylık, ücret veya tahsisatın tediyesi gününü takip eden günden başlamak üzere 7 gün içinde,

b) (f) fıkrasında yazılı % 4'lerin tamamını,bütçelerinin yetkili makamlarca tasdik edildiği tarihleri takip eden aybaşlarından itibaren en çok (6) ay içinde ve aylık eşit taksitlerle ve yıl içinde alınan ek tahsisatlara ait % 4'lerin tamamının da o yılın son gününü geçmemek üzere bunların alındığı tarihleri takip eden 2 ay içinde,

c) (Değişik: 13/7/1993-KHK-486/20 md.) g,h,i fıkralarında yazılı olanları tahsilleri gününü takip eden günden başlamak üzere 7 gün içinde,

ç) (j) fıkrasında yazılı olanları,ilgili maddelerinde gösterilen süreler içinde.

Sandığa veya Sandık adına postaya veya bankaya yatırmaya mecburdurlar.

Gelirlerin ve tahsilatın Sandığa veya Sandık adına postaya veya bankaya yatırılmasını müteakip,kurumlar,14 üncü maddenin (f, g, h, i, k, l) fıkralarında ve 28 inci maddede yazılı gelirler için gelirin cinsini,miktarını,makbuzun tarih ve sayısını ve hangi banka veya posta idaresine yatırıldığını gösterir muhtasar bordroyu Sandığa gönderirler.

14 üncü maddenin (a, b, c, ç, d) fıkraları ile 34, 38 ve 39 uncu maddelerde yazılı gelirler için,kurumlarca iştirakçilerin adı, soyadı ve emeklilik sicil numaraları ile her çeşit emeklilik kesenekleri,kurum karşılıkları,hizmet borçlanmasına ait tahsilat ve bu mahiyetteki paralar ait olduğu ay sütununda gösterilmek suretiyle her takvim yılı için iki nüsha "Şahıs Emeklilik Kesenekleri İcmal Bordrosu" düzenlenir.

Bir ay içindeki fiili ve itibari hizmet süreleri tahakkuk ettirilerek sütununa yazılır ve yıl sonunda bu Kanunda yer alan maddelere göre bu hizmetlere ait paralar hesap edilerek ayrıca kaydolunur.

Kurumlar bu bordroların, bağlı oldukları tediye merkezinin parasal mutabakatını aldıktan sonra,birinci nüshasını en geç müteakip yılın Ocak ayı sonuna kadar Sandığa veya Sandık adına postaya verirler. Bordoların ikinci nüshaları kurumlarca yıllar itibariyle arşivlenir.

Tediye merkezleri her kurumun aylık ödeme bordrosundaki kesinti sütunlarında gösterilen Sandık gelirlerinin aylık toplamını, her sayfası bir kuruma tahsis edilecek bir deftere Sandık gelirinin cinsine göre ayrı ayrı göstermek suretiyle her ay kaydederler.

Yıl sonlarında tediye merkezlerince, zımbalı olan bu defterin kurumlar itibariyle toplamları yapılır ve bundan da bir icmal bordrosu çıkarılır ve her yıl Ocak ayı sonuna kadar Sandığa veya Sandık adına postaya verilir.

İcmal sütununun altında her ay gönderilen paralara ait banka veya posta makbuzlarının gün,sayı ve muhteviyatları da gösterilir.
Sandık gelirlerini tahakkuk ettirmeyen,yukarıda yazılı süreler içinde kesmeyen veya göndermeyen kurumların ve tediye merkezlerinin tahakkuk ve ödemeyle ilgili memurları ile sorumlu muhasiplerinden bu paralar % 10 fazlasıyla birlikte ve Sandığın talebi üzerine 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre mahalli maliye teşkilatınca tahsil olunur.

Şu kadar ki,kendilerinden para cezası tahsil edilecek memur ve muhasiplerin kurumları tarafından,gecikmenin mücbir sebepler dolayısıyla vaki olduğu bildirildiği ve Sandık Yönetim Kurulunca bu husus haklı görüldüğü takdirde para cezasının tahsilinden vazgeçilir.

(ç) fıkrasında yazılı süreler içerisinde yatırılmayan Sandık gelirleri ise, kurumlarından % 30 faizi ile birlikte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre tahsil olunur.

Kurumların bütçelerindeki ödeneğin yetmemesi veya ödenek mevcut olduğu halde mahalline ödeme emri gönderilmemesi dolayısıyla Sandık gelirlerinin zamanında gönderilmemesi halinde bu paralar % 20 gecikme zammıyla birlikte ilgili kurumdan alınır.

Yukarıda yazılı defter ve icmal bordroları Sandıkça hazırlanır.

Sandık Genel Müdürü, kurumların bu Kanunda yazılı konularda Sandığa karşı vecibelerini yerine getirip getirmediğini, mahalli en büyük amirin tefrik edeceği bir memurla birlikte müfettişleri eliyle münferiden veya yıllık çalışma programları çerçevesinde teftiş ettirebilir.

Sandık müfettişlerinin bu görevlerini yerine getirmek için isteyecekleri defter, kayıt, hesap ve'sair belgelerin ibrazı zorunludur. Bunları vermeyenler hakkında 128 inci madde hükümleri tatbik olunur.

Madde 18 – Ay başlarından sonra başka bir kurumda emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye geçen iştirakçilerden aylık, ücret veya ödeneklerini peşin alanların emekli kesenekleri,ödemeyi yapan kurumlarca,aylık veya ücretlerini ay sonlarında alanların kesenekleri de geçtikleri kurumlarca tam olarak kesilip karşılıkları ile birlikte 17 nci maddede yazılı esaslara göre Sandığa ödenir.

Madde 19 – Sandık gelirlerinin kurumlarca ödenecek kısımları için gerekli ödenekler her yıl bütçelerine tamam olarak konur.Tamam veya hiç konulmamış ödenekleri bütçeleri tasdik eden makamlar tamamlatmaya mecburdurlar.
YEDİNCİ KISIM

Sandığın Mevcutları



Madde 20 – 22- (Mülga: 16/5/2006-5502/43 md.)

Madde 23 – (Değişik :7/5/1986 - 3284/6 md.)

Sandığın her yıl; bütçesine konulacak ödenekten iki iştirakçinin kefaletiyle ve Sandığa tabi veya diğer sosyal güvenlik kurumlarına prim ödemek suretiyle geçen sürelerinin toplamı en az beş yıl olan istirakçilere,faiz haddi % 5'ten aşağı olmamak üzere borç para verilebilir.(1)

——————————

(1) Bu fıkrada yer alan "...bir yıl evvelki bilançosunda görülen Sermayesine göre döner sermaye olarak kullanılacak fondan..." ibaresi;28/3/1988 tarih ve 318 sayılı KHK'nin 4 üncü maddesi ile "bütçesine konulacak ödenekten" şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Verilecek borcun miktarı iştirakçilerin aylık veya ücretlerinin 3 katını geçemez.Verilen borç para en çok iki yıl içinde geri alınır.

Verilen borç para, iştirakçilerin mensup oldukları kurumlar tarafından,Sandıkça gönderilen ve bir kayıt sistemi ile borç bitinceye kadar muhafaza edilecek olan mektuplardaki miktarlara göre,ilgililerin borç aldıkları ayı takip eden aybaşından itibaren aylıklarından gerekli kesinti yapılarak ad ve soyadları ile emeklilik sicil numaraları da doğru ve tam olarak kaydolunmak suretiyle düzenlenecek tahsilat bordroları ile bağlı bulundukları saymanlıklar tarafından ilgili bankalar vasıtasıyla Sandığa gönderilir.

(Değişik: 13/7/1993 – KHK - 486/21 md.) Her ay başında yapılan borç para kesintileri toplamı saymanlıklar tarafından en geç 7 gün içinde tahsilat bordroları ile birlikte Sandık adına bankaya intikal ettirilir. Bankaca ekstrelerle birlikte Sandığa gönderilir. Kesilen borç para taksitlerini bu süre içinde ilgili bankalara intikal ettirmeyen saymanlıkların bu işle görevli memurlarından, Sandığın talebi üzerine ,ilgili bankalara yatırılacak para miktarı üzerinden %30 faiz kurumlarca tahsil edilir ve Sandığa gönderilir. Bu faiz, ödemeyenlerden Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre mahalli maliye teşkilatınca tahsil edilir.

Borcun tamamını ödemeden emekli, adi malul,vazife veya harp malulü ve er vazife malulü olanların kendilerine,ölenlerin dul ve yetimlerine veya kanuni mirasçılarına ödenecek emekli ikramiyesinden borç artıkları def'aten, ikramiyelerinin borç artıklarını karşılamaması halinde Sandıkça veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarınca bunlara ödenecek aylıklardan taksitler halinde veya yapılacak toptan ödeme veyahut sair adlarla ödenecek toplu paralardan def'aten tahsil edilir.

Sandıktan borç para almış bulunanlara kefil olmuş iştirakçilerden borcun tahsili cihetine gidilmesi hallerinde de yukarıdaki hükümler uygulanır.

Borç vermeye ait diğer hususlar yönetmelikte belirtilir.

Madde 24 – (Mülga: 3/3/1954 - 6311/19 md.)

Madde 25 – (Mülga: 16/5/2006-5502/43 md.)



SEKİZİNCİ KISIM

Hesap İşleri



Madde 26 – 29- (Mülga: 16/5/2006-5502/43 md.)

DOKUZUNCU KISIM

Bu Kanunla Tanınan Hakların Başlangıcı



Madde 30 – İştirakçilere bu kanunun 13 üncü maddesi ile tanınan haklar, durumlarına göre 14 üncü maddenin (a) veya (b) fıkraları gereğince ilk alınan keseneklerin ilgili bulunduğu ay başından başlar.



ONUNCU KISIM

Fiili Hizmet Müddeti



Madde 31 – Fiili hizmet müddeti, iştirakçinin 30 uncu madde gereğince bu kanunla tanınan haklardan faydalanmıya başladığı tarihten itibaren tam kesenek vermek suretiyle geçirdiği müddettir.

Ay başlarından sonra vazifeden ayrılanlar için ayrıldıkları ayın tamamı fiili hizmet müddeti sayılır.

13/11/1943 tarihli ve 4489 sayılı kanun gereğince aylıksız geçen izin müddetlerinin fiili hizmet müddeti sayılması,bunlar için son aylık veya ücret, yükselme yapılmış ise,yükselen aylık veya ücret üzerinden 14 üncü maddenin (a) ve (c) fıkraları gereğince her aya ait keseneğin ilgililer tarafından 17 nci maddenin (a) fıkrasında yazılı müddet içinde Sandığa gönderilmesine bağlıdır. (1)

Bu takdirde bunların karşılıkları, Sandığın bildirimi üzerine, kurumlarca ödenir.

Ancak sözü geçen kanunun 2 nci maddesinin (a) fıkrası gereğince bunlardan başarı ile dönemiyenlerin bu müddetleri fiili hizmet müddeti sayılmaz.

(Değişik: 28/5/2003-4861/22 md.) Harp okulları, fakülte ve yüksek okullar ile astsubay meslek yüksek okullarında sınıfını geçemeyen Türk Silâhlı Kuvvetleri mensubu askerî öğrencilerin, fazla öğrenim yılları fiilî hizmet müddetlerinden indirilir. Fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarında kendi hesabına okuduktan sonra muvazzaf subay veya astsubay nasbedilen veya askerlik hizmetini takiben muvazzaf subay veya astsubaylığa geçirilenlerin, normal süreyi aşan öğrenim süreleri fiilî hizmet müddetinden sayılmaz.

(Değişik: 28/5/2003-4861/22 md.) Bu okulları tamamlayamayarak ayrılanların ve fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarında kendi hesabına okuduktan sonra astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulanlardan bu eğitimi tamamlayamayarak ayrılanların buralarda geçen öğrenim ve eğitim müddetleri fiilî hizmet müddeti sayılmaz.

Er olarak silah altına alınan iştirakçilerin eksik aylık veya ücret almak suretiyle geçen müddetleri bu aylık veya ücretlerinin tamamı üzerinden kesenek ve karşılıkları alınmak suretiyle, fiili hizmet müddeti sayılır.

(Değişik: 17/5/1990 - 3650/2 md.) 15 inci maddenin (g) fıkrasının birinci bendinde yazılı olanların fiili hizmet müddetleri yarım hesaplanır.

Madde 32 – İştirakçilerin; bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra aşağıda yazılı vazifelerde geçen fiili hizmet müddetlerinin her yılı için hizalarında gösterilen müddetler eklenir:

——————————

(1) 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 108. maddesine göre ücretsiz izin alanların ücretsiz izinli olarak geçen sürelerinin hizmetten sayılması konusunda 30/12/1982 tarih ve 2771 Sayılı Kanuna bakınız. 926 Sayılı Kanuna 29/7/1983 tarih ve 2870 Sayılı Kanunla eklenen Ek 20 nci madde ile kadın subay ve memurların ücretsiz izinli geçen sürelerin bazı şartlarla hizmetten sayılması hakkı getirilmiştir.


Eklenecek

müddetler

İştirakçiler Hizmetin geçtiği yerler Ay

a) Muvazzaf, yedek ve gedikli subaylarla as-

keri memur ve gedikli erbaşların; (1) Cumhuriyet Ordusu kadrolarında 3

b) (Değişik: 4/4/1995 - 4104/1 md.) Asaleti onaylanmış olmak şartıyla Adaylıkta geçirilen süreler dahil polis, komiser yardımcısı, komiser, başkomiser, emniyet amiri,emniyet müdürleri ile bu ve daha yukarı maaş

ve derecelerdeki emniyet mensuplarının (2) Emniyet ve polis mesleğinde 3

c) Lokomotif,makinist ve ateşçilerinin; Lokomotif üzerinde 6

ç) Gemi ateşçi ve kömürcüleriyle dalgıçların; Denizde 6

d) Atelye, fabrika, havuz ve depolarda çalışan- I - Çelik demir ve pirinç döküm

ların; işlerinde; 6

II - Zehirli, boğucu gaz, asit, boya işleriyle gaz maskesi ile çalışmayı gerektiren başka işlerde;

III - Patlayıcı maddeler yapılmasında;

IV - Lokomotif ve gemi kazanlarının onarılması ve temizlenmesi işlerinde;

V - Gemilerin (Sintine) lerinde ve (Dabilbotom) gibi kapalı sarnıçlar içindeki raspa ve boya işlerinde;

VI - Oksijen, elektrik kaynağı, keski, tabanca ile perçin, takım sertleştirilmesi ve kum püskürtme suretiyle raspa işlerinde;

——————————

(1) 24/6/1965 tarih ve 635 Sayılı Kanununun 26 ncı maddesi ile uzman jandarmaların ve 18/3/1986 tarih ve 3269 Sayılı Kanunun 17 nci maddesi ile de uzman erbaşların bu fıkradan faydalanmaları sağlanmıştır.

(2) 22/7/1965 tarih ve 644 Sayılı Mülga Kanunla MİT kadrosuna dahil emniyet müfettişi,emniyet müfettiş yardımcıları ve dedektiflerin bu fıkradan faydalanmaları sağlanmış; 1/11/1983 tarih ve 2937 Sayılı Kanunun 31 inci maddesiyle de MİT fiili kadrosuna dahil olup, halen çalışan memurların teşkilatta geçen sürelerine, yılda üç aylık fiili hizmet süresi zammı ekleneceği hükme bağlanmıştır.
Eklenecek

müddetler

İştirakçiler Hizmetin geçtiği yerler Ay

e) Maden istihsalinde çalışanların; Toprak altında maden çıkartma işle-

rinde; 6

f) (Ek: 11/3/1954 - 6388/3 md.) Devlet Tiyat- Devlet Tiyatrosu sanatkarlığında

rosu sanatkarlarının (1) 3

g) (Ek: 1/9/1956 - 6842/1 md; Değişik: Zirai Mücadele ve zirai karantina tek-

1/6/1967-875/1 md.) Tarım Bakanlığı Zirai nik ve idari işleri ile salgın, bulaşıcı,

Mücadele ve Karantina Teşkilatı ile Veteri- paraziter hayvan hastalıklariyle mü-

ner Teşkilatında vazife gören memur ve cadele işlerinde

hizmetlilerin 2

h) (Ek: 19/9/1972 - 1621/1 md.) Mesleği olan Mesleği icabı röntgen, radyum ve ben-

ve bu sebeple röntgen, radyum ve benzeri zeri iyonizan radyasyon laboratuvar-

ve benzeri iyonizan radyasyonlarla bilfiil larında.

çalışan tabip, teknisyen, sağlık memuru, rad-

yasyon fizikçisi ve teknisyeni ve iyonizan

radyasyonla yine bilfiil çalışan bilümum

personel ve yardımcıları. 3 ay

Yukardaki fıkra kapsamına giren iştirakçilerin fiili hizmetlerine eklenecek müddet, 5434 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra görevde bulunup da, o zamandanberi iyonizan radyasyon laboratuvarlarında bilfiil çalışmış olanların emeklilik işlemlerinde uygulanır.

i) (Ek: 11/8/1977 - 2098/2 md.)

I. Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda haber hizmetini yapan ve yürüten Daire Başkanı, Müdür, Müdür Yardımcısı, Şef, muhabir, redaktör spiker, redaktör, müterci, kameraman, fotoğrafçı, ışıkçı, sesci, teknisyen,Türkiye Radyo - TV Kurumu haber teleks operatörü hizmetlerinde 3 ay

Yukarıdaki fıkra kapsamına giren iştirakçilerin fiili hizmetlerine eklenecek süre, 359 sayılı TRT Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten sonra Kurumun haber hizmetlerinde bilfiil çalışmış olanların emeklilik işlemlerinde uygulanır.

II. Basın kartı yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle gazetecilik yapanlardan memurluğa girip de, meslekleriyle

ilgili görevlerde istihdam edilenler

Basın müşavirleri 3 ay

Yukarki (c,ç,d,e) fıkralarında gösterilen vazifelerde bir yıl içindeki çalışma saatlerinin her sekiz saati bir gün hesaplanır.

Yıllık çalışma saatleri toplamının ay kesirleri tam ay sayılır.





——————————

(1) 25/3/1957 tarih ve 6940 Sayılı Kanunun 21 inci maddesi ile Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrasının yabancı olmayan Şef ve Üyelerinin bu fıkradan faydalanmaları sağlanmıştır.
a) fıkrasında yazılı olanlardan mütaakıp fıkralarda gösterilen hizmetler de çalışanlar yalnız (a) fıkrasında yazılı fiili hizmet müddeti zamlarından faydalanırlar.

Madde 33 – 32 nci maddede gösterilen vazifelere yıl başından sonra girenlerin fiili hizmet müddet zamları, girdikleri ay hariç olmak üzere,o yılın geri kalan ayları için ve yıl sonundan önce ayrılanların fiili hizmet müddeti zamları da, ayrıldıkları ay da dahil olmak üzere, yılın geçmiş ayları için hesaplanır.

(Değişik: 8/7/1971 - 1425/4 md.) Fiili hizmet müddeti zamları, emeklilik muamelerinde fiili hizmet sayılır.Bu zamların toplamı 8 yılı geçemez. Lokomotif makinist ve ateşçileri 8 yıl kaydına tabi değildir.

Madde 34 – Kurumlar, iştirakçilerin fiili hizmet müddeti zammı yapılmasını gerektiren vazifelerdeki yıllık çalışma müddetlerini ve yapılacak zamları gösteren izahlı cetvelleri, yıl sonlarından itibaren 3 ay içinde Sandığa göndermeye mecburdurlar.

Bunlar için ilgililerden ayrıca kesenek alınmayıp o yıldaki son aylık veya ücretleri üzerinden eklenecek müddete ait istihkakları toplamının % 10’u, yarısı kesenek ve yarısı karşılık sayılmak üzere; kurumlar tarafından yukarda yazılı cetvellerle birlikte Sandığa gönderilir.(1)



ON BİRİNCİ KISIM

İtibari Hizmet Müddeti



Madde 35 – İtibari hizmet müddeti, bu kanun gereğince bağlanacak aylıklar ve yapılacak kesenek iadesi ve toptan ödemelerin hesabında fiili hizmet müddetlerine eklenen müddettir.

Madde 36 – (Değişik: 18/1/1979 - 2177/1 md.)

İştirakçilerin bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra aşağıda yazılı görevlerde geçen fiili hizmet sürelerinin (zamlar hariç) her yıl için fıkralarında gösterilen itibari hizmet süreleri eklenir;

A) Muvazzaf ve yedek subay, astsubay, uzman jandarma çavuş ve uzman erbaşlardan:

a) Harbi doğuran genel ve kısmi seferberliğe katılanların, harbin ilanından seferberliğin bitim tarihine,

b) Seferberliği gerektiren iç tedip hareketlerine fiilen katılan birliklerde görevli olanların,çarpışmaların başlangıcından seferberliğin sona erdiği tarihe,

c) Harp veya seferberlik ilan edilmeden, Anayasanın 66 ncı maddesi veya Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası andlaşmalar uyarınca, yabancı ülkelere gönderilen Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapanların,çarpışma meydana gelmesi halinde çarpışmanın başlangıcından bitimine veya Türkiye'ye dönüş tarihine kadar geçen fiili hizmet sürelerinin (bu tarihlerden sonra devam eden tutsaklık süreleri dahil) bir katı;

B) Kanunları gereğince aylıkları ödenmek suretiyle, kurumları ile ilgileri kesilmeyerek, (A) fıkrasının (a),(b),(c) bentlerinde yazılı hareketlerde sivil iştirakçi, er veya erbaş olarak katılanların, bu durumlarda geçen fiili hizmet sürelerinin (bu tarihlerden sonra devam eden tutsaklık süreleri dahil) bir katı;





——————————

(1) 24/12/1880 tarih ve 2363 Sayılı Kanunla kesenek oranı % 10'a, kurum karşılığı oranı % 18'e çıkarılmış,aynı Kanunla eklenen Ek Madde 1 ile (Teselsülü sağlamak için numarası "Ek madde 38" olarak değiştirilmiştir.) kesenek ve karşılık toplamını ifade eden oranlar "Kesenek ve karşılık toplamları" olarak değiştirilmiştir.7/5/1986 ve 3284 sayılı Kanunla da kesenek oranları, % 12, karşılık oranı ise % 20 olarak değiştirilmiştir.
C) Harp halinde düşmana tutsak düşen veya düşman tarafından enterne edilen iştirakçilerden kanunları gereğince, aylıkları ödenmek suretiyle, kurumları ile ilgileri kesilmeyenlerin, bu durumlarda geçen fiili hizmet sürelerinin bir katı;

Yukarıdaki yazılı itibari hizmet süreleri 3 aydan az ve toplamı 5 yıldan fazla olamaz.

Madde 37 – (Değişik: 23/6/1983 - 2852/1 md.)

Pilot olan ve olmayan Türk Silahlı Kuvvetleri (Jandarma Genel Komutanlığı dahil) uçucuları ile Devlet Havayolları Genel Müdürlüğü uçucu personelinin uçucu olarak; denizaltıcı, dalgıç ,kurbağa adam ve paraşütçü subay,yedek subay ve astsubayların denizaltıcı, dalgıç, kurbağa adam ve paraşütçü olarak görevlerinde geçirdikleri fiili hizmet müddetlerinin her yılı için 32 nci maddenin (a) fıkrası ile 36 ncı maddenin (a),(b) fıkralarında gösterilen fiili ve itibari hizmet müddetleri zamları dışında ayrıca 6 ay itibari hizmet müddeti eklenir. (1)

Madde 38 – Müddet tahdidine ait hükmü hariç olmak üzere 33 üncü madde ile 34 üncü maddenin hükümleri 36 ve 37 nci maddelerde yazılı itibari hizmet müddeti zamları hakkında da uygunlanır.

ON İKİNCİ KISIM

Emekli Aylığı Bağlanacak Haller

Madde 39 – Emekli aylığı aşağıdaki hallerde bağlanır:

a) Cumhurbaşkanlığında bulunanların bu yerlerden ayrılışlarında istekleri üzerine;

b) (Değişik birinci paragraf: 25/8/1999 - 4447/23 md.) 25 fiili hizmet yılını dolduran iştirakçilerden kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını dolduranların istekleri üzerine,

Seçilmiş belediye reisleri ve vilayetlerin daimi komisyon azaları hariç olmak üzere, 30 hizmet yılını tamamlamış olanlar kurumlarınca lüzum görüldüğünde yaş kaydı aranmaksızın re'sen,

(Üçüncü paragraf mülga: 21/4/2005 – 5335/29 md.)

Subay ve askeri memurlarla gedikli subay ve gedikli erbaşların harbe hazırlık devresinde istekleriyle emekliye ayrılma muameleleri,durumun aydınlanmasına ve tehlikenin geçmesine kadar geri bırakılabilir.Bu devrenin başladığı ve bittiği tarihler İcra Vekilleri Heyetince tesbit edilir. (2)

(Dördüncü fıkra mülga: 7/2/1969- 1101/2 md.)

(Beşinci fıkra iptal: Anayasa Mah.nin 30/1/1963 tarih ve E.1962/262, K. 1963/21 Sayılı Kararı ile.)

——————————

(1) 28/2/1985 tarih ve 3160 Sayılı Emniyet Teşkilatı Uçuş Hizmetleri Tazminat Kanununun 15 inci maddesi gereğince Emniyet Genel Müdürlüğü uçucu personeli de aynı haktan yararlanır.

(2) (a)Bu bendin ikinci fıkrasındaki 25 yıllık süre, 28/2/1959 tarih ve 7242 Sayılı Kanunla 30 yıl olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

(b) Bu bendin üçüncü fıkrasının, 30/5/1963 tarih ve 241 Sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 8/6/1963 tarihinden itibaren hükmü ve uygulama imkanı kalmamıştır.
c) (Değişik: 25/8/1999 - 4447/23 md.) İştirakçilerden 40 ıncı madde gereğince haklarında yaş haddi hükümleri uygulanacak olanlar kurumlarınca re'sen veya (61) yaşını doldurduklarında istekleri üzerine;

ç) (Değişik: 25/8/1999 - 4447/23 md.) 87 nci maddenin (a, b, c, d, e, g, h, i, j ve m) fıkralarında gösterilenlerden 25 fiili hizmet yılını dolduran iştirakçilerden kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını dolduranların istekleri üzerine,

d) (Değişik: 25/8/1999 - 4447/23 md.) 88 inci madde gereğince emekli kesenekleri geri verilememiş olanların (61) yaşını doldurmalarında istekleri üzerine ve (b) fıkrasındaki durumda iseler re'sen;

e) Subay ve askeri memurlarla, gedikli subay ve gedikli erbaşların ahlak noktasından hüküm ile veya yetersizlik veya disiplin sebeplerinden dolayı sicilleri üzerine veyahut askeri mahkemelerce verilecek kararlar üzerine kurumlarınca resen;

f) (e) fıkrasında yazılı olanlar dışındakiler ahlak ve yetersizlik sebeblerinden dolayı yönetmeliğine göre sicilleri üzerine kurumlarınca resen;

g) (Değişik: 9/7/1953 - 6122/1 md.) Belediye reisleri ile vilayetlerin daimi komisyonu azalarının bu yerlerde iken (b) fıkrasında yazılı duruma girmelerinde istekleri üzerine;

h) (Ek: 3/7/1975 - 1922/1 md.; Mülga: 20/2/1992 - 3774/6 Md.)

i) (Ek: 3/7/1975 - 1922/1 md.; Mülga: 20/2/1992 - 3774/6 Md.)

j) (Ek: 13/11/1981-2559/3 md.; Değişik:21/4/2005 – 5335/3 md.) Göreve girişlerinde, Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak alınmış ve raporda sakatlık oranı en az % 40 olanlardan fiili hizmeti 15 yıl olanların istekleri üzerine,

k) (Ek: 13/6/1994 - KHK - 546/1 md.; İptal: Ana. Mah.’nin 21/7/1994 tarih ve E. 1994/67, K. 1994/64-2 sayılı Kararı ile.)

Değişik paragraf - (Değişik: 25/8/1999 - 4447/23 md.) Emekli aylığı bağlanabilmesi için yukardaki (c ve d) fıkralarında yazılı hallerde ilgililerin fiili hizmet müddetlerinin 15 yılı, (e ve f) fıkralarında yazılı hallerde de 25 yılı doldurmuş olmaları şarttır. (b) fıkrasının ikinci paragrafı ile (27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu gereğince kadrosuzluk nedeniyle emekliye sevk edilenler hariç) (d,e ve f) fıkraları kapsamına girenlere 61 yaşını doldurmadan emekli aylığı bağlanmaz.

(Ek: 23/9/1983 - 2898/2 md.; Mülga: 20/2/1992 - 3774/6 Md.)

(Ek: 25/8/1999 - 4447/23 md.) (b) ve (ç) fıkralarında gösterilenlerden 32 nci madde gereğince fiili hizmet sürelerine zam yapılanların yaş hadlerinden; eklenilen bu sürenin üç yıldan çok olmamak üzere yarısı indirilir.
ON ÜÇÜNCÜ KISIM

Yaş Hadleri



Madde 40 – (Değişik birinci fıkra: 21/4/2005 – 5335/3 md.) İştirakçilerin görevleri ile ilişiklerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 65 yaşını doldurdukları tarihtir. 43 üncü maddede yazılı olanlar dışında, hizmet süreleri ne olursa olsun 61 yaşını dolduranlar hakkında da hizmetin gereğinin ve niteliğinin zorunlu kıldığı durumlarda kurumlarınca yaş haddi uygulanabilir. Bu görevlere, 65 yaşını dolduranların açıktan veya naklen atamaları yapılamaz.(1)

a) (Mülga: 8/7/2003-4919/3 md.)

b) (Değişik: 21/4/2005 – 5335/3 md.) Üniversite öğretim üyelerinin görevleri ile ilişiklerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 67 yaşını doldurdukları tarihtir.

c) (Mülga: 28/4/1982 - 2665/6 md.)

ç) (Değişik: 6/2/1959 - 7198/1 md.) Aşağıda yazılı olanların yaş hadleri, hizalarında gösterilen yaşları doldurdukları tarihlerdir:

I – Subay ve askeri memur ve gedikliler:

1 – Asteğmen, teğmen ve üstteğmenler 41

2 – Yüzbaşı, kıdemli yüzbaşı ve önyüzbaşılar 46

3 – Binbaşılar 52

4 – Yarbaylar 55

5 – Albaylar (Değişik: 12/12/1980 - 2358/1 md.) 60

6 – Tuğ ve Tümgeneral ve amiraller (Değişik: 12/12/1980 - 2358/1 md.) 62

7 – Kor ve organeraller ve amiraller 65

8 – Mareşal ve büyük amiraller 68

9 – 6, 7 ve 8 inci sınıf askeri memurlarla memur yardımcıları ve askeri

hastabakıcı hemşireler 55

10 – Daha yukarı sınıflardaki askeri memurlar 60

11 – Gedikli subaylar 52

12 – Gedikli çavuşlar (Astsubay çavuşlar) 43

13 – Gedikli üstçavuşlar (Astsubay üstçavuşlar 46

14 – Gedikli başçavuşlar (Astsubay başçavuşlar) 49

15 – Başgedikliler (Astsubay kıdemli başçavuşlar) 55



____________________

(1) Ana.Mah.nin 3/4/2007 tarihli ve E: 2005/52, K: 2007/35 sayılı Kararı ile bu fıkranın ikinci tümcesinde geçen “... hizmet süreleri ne olursa olsun 61 yaşını dolduranlar hakkında da hizmetin gereğinin ve niteliğinin zorunlu kıldığı durumlarda kurumlarınca yaş haddi uygulanabilir” bölümü iptal edilmiş ve iptal Kararının Resmi Gazete’de yayımlanacağı güne kadar, 3/4/2007 tarihli ve E:2005/52 K:2007/14 (Yürürlüğü Durdurma) sayılı Kararı ile yürürlüğü durdurulmuştur.
II – Emniyet mensupları:

1 – Her derecedeki emniyet müdürleri ve emniyet ve polis müfettişleri 60

2 – Emniyet müfettiş yardımcıları ve emniyet amirleri 58

3 – Başkomiser, komiser ve komiser yardımcıları 56

4 – Polis memurları 52

III – Gümrük koruma mensupları:

1 – Gümrük koruma memurları 50

2 – Gümrük koruma kısım amirleri 55

IV – Posta, telgraf ve telefon hat başbakıcı ve başdağıtıcıları ile hat

bakıcıları ve dağıtıcıları 55

V – (Ek: 13/6/1994 - KHK - 546/2 md.; İptal:Ana. Mah.'nin 21/7/1994 tarih ve E.1994/67, K.1994/64-2 sayılı Kararı ile ; Yeniden Düzenleme : 16/2/1995 - 4069/1 md.) Milli İstihbarat Teşkilatı kadrolarındaki kadro karşılığı sözleşmeli çalıştırılanlar dahil memurlardan:

1. Müsteşar Yardımcısı,Başkan,Hukuk Müşaviri, Öğretim Kurulu Başkanı, Başkan Yardımcısı, Hukuk Müşavir Başyardımcısı, Müşavir, Başmüfettiş, Öğretim Kurulu Üyesi, Başmüşavir 60

2. Daire Başkanı,Hukuk Müşavir 1 inci Sınıf Yardımcısı, Başmüfettiş,

Öğretim Üyesi, Müşavir 58

3. 1 inci Sınıf İstihbarat Uzmanı,1 inci Sınıf Uzman,Hukuk Müşaviri 1 inci Sınıf Yardımcısı, Müfettiş, Öğretim Üyesi,Müşavir, Savunma Sekreteri,Daire Başkan Yardımcısı, Öğretim Üyesi Yardımcısı 56

4. 2 nci Sınıf İstihbarat Uzmanı,2 nci Sınıf Uzman,Hukuk Müşavir 2 nci

Sınıf Yardımcısı, Müfettiş Yardımcısı, Öğretim Üyesi Yardımcısı 54

5. Diğer kadrodakiler 52

(Değişik : 16/2/1995 - 4069/1 md.) Yukarıdaki (ç) fıkrasının (III) ve (IV) işaretli bendlerinde gösterilenlerden vazifelerinde kalmaları faydalı görülenlerin yaş hadleri, ilgili bakanlarca, (V) işaretli bendinde gösterilenlerin yaş hadleri de atamaya yetkili amir tarafından birer yıllık müddetlerle beş yıl uzatılabilir.

d) (Değişik: 21/4/2005 – 5335/3 md.) (b) fıkrasında belirtilen görevlere 67 yaşını, (ç) fıkrasında belirtilen görevlere ise hizalarında gösterilen yaş hadlerini doldurmuş bulunanlar açıktan veya naklen atanamazlar.

e) (Değişik: 15/4/1987 - 3356/1 md.) Seferin gereği olarak lüzum görüldüğü takdirde;

I – Subayların:

1 – Tabip, veteriner, eczacı, kimyager ve diş tabipleri ile mühendis ve deniz subaylarının binbaşı ve daha aşağı rütbeleri 57 yaşına kadar (57 yaş dahil),

2 – Diğer sınıf subaylarının yukarıda gösterilen yaşlara kadar,

3 – 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine göre astsubaylıktan subaylığa geçirilenler ise aynı Kanunda belirtilen yaş hadlerine kadar,

II – Astsubayların:

Yukarıda gösterilen yaşlardan (5) yıl yaşlı olanları,

Sağlık durumları elverişli olanların en gençlerinden başlayarak orduya alınabilirler.



f) (Ek: 8/6/1959-7333/1 md; Mülga:27/7/1967-926/208 md.)
ON DÖRDÜNCÜ KISIM

Emekli Aylığı



Madde 41 – (Değişik: 23/9/1983 - 2898/3 md.)

a) Emekli, adi malullük ve vazife malullüğü aylıklarının hesaplanmasında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 43 üncü maddesinde yer alan gösterge tablosu ve personel kanunlarındaki ek göstergeler esas alınır.

b) Emekli, adi malullük ve vazife malullüğü aylıkları, (a) fıkrasına göre tespit edilen rakamların her yıl Bütçe Kanununda tespit edilen katsayı ile çarpılması sonunda bulunacak tutarın fiili ve itibari hizmet toplamı 25 yıl olanlara % 75'i, 25 yıldan az olanlara her tam yıl için % 1 eksiği, fazla olanlara da her tam yıl için % 1 fazlası üzerinden bağlanır.

Fiili ve itibari hizmet toplamındaki ay kesirleri tam ay sayılır.Yıl kesirlerinin her ayı için emekli aylığı bağlanmasına esas aylık tutarının % 1'inin 12'de biri emekli aylığına ayrıca eklenir.

Bağlanacak aylıkların toplamı, emekli ve adi malullük aylıklarında emekli aylığı bağlanmasına esas aylıklarının % 100'ünü geçemez. Vazife malullüğü aylıkları hakkında bu tahdit uygunlanmaz. (1)

Madde 42 – (Değişik: 29/11/1984 - KHK 243/48 md.)

Cumhurbaşkanlığında bulunduktan sonra herhangi bir sebep ve suretle ayrılanlara veya bu makamlarda iken 39 uncu maddenin (b) fıkrasında yazılı duruma girenlere, Cumhurbaşkanına ödenmekte olan aylık ödeneğin yüzde kırkı emekli aylığı olarak bağlanır. Bu aylıklar ödendikçe faturası karşılığında Hazineden alınır.

Madde 43 – Emeklilik hakkı tanınan vazifelerde bulunduktan sonra belediye başkanlığına ve illerin daimi komisyonu üyeliklerine seçilmiş veya seçilecekler bu vazifelerde bulunmakta iken emekliye ayrılma hakkını kazandıklarında veya (61) yaşını doldurduklarında emekliye ayrılma istekleri yerine getirilmekle beraber vazifelerinde bırakılırlar. (2)



ON BEŞİNCİ KISIM

malullük



Madde 44 – Her ne sebep ve suretle olursa olsun vücutlarında hasıl olan arızalar veya düçar oldukları tedavisi imkansız hastalıklar yüzünden vazifelerini yapamıyacak duruma giren iştirakçilere (malul) denir ve haklarında bu kanunun malullüğe ait hükümleri uygulanır.

(Değişik: 28/6/2001 - 4699/25 md.) Şu kadar ki, bunlar yazı ile istedikleri takdirde haklarında bu Kanun hükümleri uygulanmaksızın mallullüklerinin mani olmadığı başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle tayinleri yapılmak üzere istifa etmiş sayılırlar. Bunların, istifa etmiş sayıldıktan sonra dahi, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasını istemek hakları mahfuzdur. Ancak, kurumlarında başka vazife ve sınıflara nakli mümkün olanlardan özel kanunlarına göre yükümlülük süresine tabi olanlar, bu yükümlülüklerini tamamlamadıkça veya maluliyetlerinin yeni vazifelerine de mani olduğuna dair 50 nci madde uyarınca yeniden rapor almadıkça bu haklarını kullanamazlar.

(Değişik üçüncü fıkra: 21/4/2005 – 5335/3 md.) İştirakçilerden; talim, manevra, seferberlik veya harp dolayısıyla vazifeleri ile ilgileri kesilmeksizin silah altına alındıkları dönemde malûl olup, bu malûllükleri asıl vazifelerini yapmaya mani olmayanlar ile Sandığa tâbi göreve atandıkları tarihten önce malûl sayılmayı gerektiren hastalık veya sakatlığı olduğu belirlenenler hakkında, bu hastalık veya sakatlıkları sebebiyle bu Kanunun malûllüğe ilişkin hükümleri uygulanmaz.

Madde 45 – 44 üncü maddede yazılı malullük;

a) İştirakçilerin vazifelerini yaptıkları sırada vazifelerinden doğmuş olursa;

b) Vazifeleri dışında kurumların verdiği her hangi bir kuruma ait başka işleri yaparken,bu işlerden doğmuş olursa;

——————————

(1) Bu fıkrada yeralan % 70 ve % 95 oranları, 30/12/1987 tarih ve 306 sayılı KHK' nin 9 uncu maddesi ile sırasıyla % 75 ve % 100 olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

(2) Bu fıkrada yer alan (60) rakamı, 25/8/1999 tarih ve 4447 sayılı Kanunun 56/c maddesi ile (61) olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
c) Kurumların menfaatini korumak maksadiyle bir iş yaparken o işten doğmuş olursa (Maksadın ilgili kurumlarca kabul edilmesi şartiyle);

ç) Fabrika, atelye ve benzeri işyerlerinde, işe başlamadan evvel iş sırasında veya işi bitirdikten sonra, o işyerinde husule gelen ve yine o işyerinin mahiyetinden veya çalışma konusundan ileri gelen kazadan doğmuş olursa;

Buna (Vazife malullüğü) ve bunlara uğrıyanlara da (Vazife malulü) denir.

Madde 46 – 44 üncü maddede yazılı malullük 45 inci maddede gösterilenler dışında kalan sebep ve hallerden doğmuş olursa (Adi malullük) ve bunlara uğrıyanlara da (Adi malul) denir.

Madde 47 – Vazifelerini yapamıyacak derecede hastalığa uğrıyanlardan hastalıkları kanunlarında tayin edilen müddetlerden fazla devam edenler, hastalıklarının mahiyetlerine ve doğuş sebeplerine göre (Adi malul) veya (Vazife malulü) sayılırlar.

Fiili hizmet müddetleri ne olursa olsun çeşitli hizmetliler için bu müddetler en çok (2) aydır.(1)

Kanunlarında yazılı müddetlerden evvel geçen hastalıkların en çok bir yıl içinde nüksetmeleri halinde yukarki hükümler eski ve yeni hastalık müddetleri toplamına göre uygulanır.

Tedavisi imkansız olduğu raporla belirtilen hastalıklara uğrayanlar hastalıklarının mahiyet ve doğuş sebeplerine göre yukarki müddetlerin bitmesi beklenmeksizin rapor tarihinden itibaren (Adi malul) veya (Vazife malulü) sayılırlar.

Madde 48 – Vazife malullükleri:

a) Keyif verici içki ve her çeşit maddeler kullanmaktan;

b) Kanun,tüzük ve emir dışında hareket etmiş olmaktan;

c) Yasak fiilleri yapmaktan;

ç) İntihara teşebbüsten;

d) Her ne suretle olursa olsun kendisine veya başkalarına menfaat sağlamak veya zarar yapmak maksadından;

doğmuş olursa bunlara uğrıyanlar hakkında (Adi malullük) hükümleri uygulanır.

Madde 49 – Vazife malullükleri, doğdukları tarihlerden itibaren en çok bir yıl içinde, iştirakçiler veya bunların ana, baba, karı, koca, çocuk, kardeş veya kurumları tarafından yazı ile Sandığa bildirilir. Bildirilmediği takdirde bu malullüklere uğrıyanlar hakkında (Adi malullük) hükümleri uygulanır.

Erler için bu müddet bir buçuk yıldır.

Bu müddetler hastalıklarının sebep ve mahiyetleri dolayısiyle haklarında (Vazife malullüğü) hükümleri uygulanacaklar için 47 nci maddede sözü geçen müddetlerin sonundan, hastalıklarının tedavisi imkansız olduğu anlaşılanlar için buna ait olarak verilen raporlarında yazılı tarihlerden,esirlik ve gaiplik hallerinde ise bu hallerin sona erdiği tarihlerden başlar.





——————————

(1) 8/7/1971 tarih ve 1425 Sayılı Kanunla eklenen ve teselsülü sağlamak için numarası "Geçici Madde 140" olarak değiştirilen Geçici 8 inci madde ile, personel kanunlarına tabi olmıyan Sandık iştirakçilerinin hastalık izin süreleri hakkında 657 Sayılı Kanunun 105 inci maddesinin uygulanacağı hükme bağlandığından bu fıkranın uygulanma imkanı kalmamıştır.
Haklarında adi malullük muameleleri uygulananlar bu tarihten itibaren bir yıl içinde malullüklerinin vazife malullüğü olduğunu yazı ile Sandığa bildirerek muamelenin düzeltilmesini istiyebilir.

(Ek: 1/4/1998 - 4354/1 md.) Yukarıdaki süreleri geçirenlerden, T.C. Emekli Sandığına yazı ile başvuranlara, vazife malullüklerini belgelemeleri ve müstahak olmaları şartıyla müracaat tarihlerini takip eden aybaşından itibaren vazife malullüğü aylığı bağlanır. Bunlara geçmiş süreler için aylık, aylık farkı ve emekli ikramiyesi veya farkı ödenmez.

Madde 50 – (Değişik: 3/3/1954 - 6311/11 md.)

İştirakçilerin her çeşit malullükleri ve ihtisasa taallük eden hastalıklar kuruluşu tam olan hastanelerin sıhhi heyetlerinin raporu ile belirtilir. Şu kadar ki, bu hastanelerin bulunmadığı yerlerde bu raporlar en az üç hekimi bulunan mahalli hastaneler tarafından da verilebilir.

Bu kabil hastaneler de bulunmazsa iştirakçilerin her çeşit malullükleri birisi malullüğün taallük ettiği ihtisası haiz olmak üzere en az üç hekim tarafından birlikte verilecek raporlarla tesbit edilir.Bu hekimlerin ikisinin 12 nci maddenin 1 işaretli fıkrasında yazılı kurumların hekimleri olmaları ve bunlardan birisinin varsa iştirakçinin (54 ve 61 inci maddelerde yazılı olanlar hariç) bağ-lı bulunduğu kurumun hekimi olması şarttır. Bu hekimleri iştirakçinin bağlı olduğu kurumlar gösterir.

Hastanın bulunduğu yerde yukardaki fıkralarda yazılı hastane veya aynı şartları haiz hekimler bulunmaz ve hastanın da en yakın kuruluşu tam olan hastanenin bulunduğu yere gidecek durumda olmadığı idari tahkikatla anlaşılırsa bu takdirde 12 nci maddenin I işaretli fıkrasında yazılı kurumların hekimi tarafından verilen rapor nazara alınır. Ancak, Sandık, mahallinde hastayı muayene ettirmek ve neticesine göre muamele yapmak hakkını muhafaza eder. Vazife malullüklerinin harb veya iç tedip hareketlerinden doğması halinde bunların doğuşlarına sebep olan hadiselerden sonra iştirakçilerin gönderildikleri askeri hastanelerin raporlariyle tesbit edilir.

Madde 51 – Vazife malullüklerinin vazifeden doğmuş olduklarının raporla anlaşılamaması halinde bunların 45 inci maddedeki sebep ve şartlar altında doğduğu ve 48 inci maddedeki hallerin de bulunmadığı tüzükte gösterilecek usul ve belgelere göre belirtilir.

Madde 52 – Vazife malullükleri (6) derecedir.Bu malullüklerin nevileriyle dereceleri tüzükle belirtilir.

Tüzükte gösterilenler dışında görülecek malullüklerin hangi dereceye girecekleri sağlık kurulunca tayin olunur.

ON ALTlNCI KISIM

Adi Malullük Aylığı

Madde 53 – Adi malullük aylığı, fiili hizmet müddetleri en az 10 yılı tamamlamış bulunan iştirakçilerin fiili ve itibari hizmet müddetleri toplamına göre ve malullük dolayısiyle vazifeden ayrıldıkları tarihteki keseneğe esas aylık veya ücretleri ve 15 inci maddenin (g) fıkrasında yazılı olanların tam aylık veya ücretleri tutarları üzerinden aşağıda gösterilen nispetlerde bağlanır (1)

——————————

(1) Fıkradaki 15 yıllık süre, 8/7/1971 tarih ve 1425 Sayılı Kanunun 3 üncü maddesi (Teselsülü sağlamak için ek maddeye çevrilmiş ve numarası "Ek Madde 29" olarak değiştirilmiştir.) ile 10 yıla indirilmiş ve metne işlenmiştir.
Fiili ve itibari hizmet müddetleri toplamındaki ay kesirleri tam ay sayılır. Yıl kesirlerinin her ayı için adi malullük aylığı bağlanmasında esas tutulan vazife aylık veya ücreti tutarlarının % 1 inin 12 de biri adi malullük aylığına ayrıca eklenir.(1)

Bağlanan aylıkların elli kuruştan aşağı kesirleri elli kuruşa elli kuruş ve daha fazla kesirleri liraya çıkarılır.(2)

(Ek fıkralar: 22/6/1956 - 6741/1 md.)

Asgari beş sene emekliliğe esas bir hizmette bulunmak şartiyle tedavisi gayrimümkün bir maluliyete duçar olup herhangi bir şekilde kazanç ve başkasının yardımı olmaksızın idamei hayat imkanı kalmıyan adi malullere; Mezkür kanunun 48 inci maddesinde yazılı hususlar nazarı dikkate alınmak suretiyle" 15 sene fiili hizmeti bulunan maluller gibi maaş tahsis olunur.

Ancak, bu maaşlar dul ve yetimlere intikal etmez.

Madde 54 – 88 inci madde gereğince emekli kesenekleri geri verilmemiş olanlardan (61) yaşını doldurmadan evvel adi malul durumuna girenlere 53 üncü madde esaslarına göre adi malullük aylığı bağlanır.(3)

ON YEDİNCİ KISIM

Vazife Malullüğü Aylığı

Madde 55 – Vazife malullüğü aylığı, vazife malullerinden fiili ve itibari hizmet müddetleri toplamı:

a) (30) yıla kadar olanlara (30) yıl üzerinden;

b) (30) yıl ve daha yukarı olanlara fiili ve itibari hizmet müddetleri toplamı üzerinden;

53 üncü maddeye göre hesaplanacak adi malullük aylıklarına malullük derecelerine göre aşağıda yazılı nispetlerde ayrıca zam yapılmak suretiyle bağlanır:



malullük derecesi Zam nispeti

1 % 60

2 % 50

3 % 40

4 % 30

5 % 20

6 % 15

——————————

(1) Adi malullük aylıklarının hesabının 41 inci maddeye göre yapılması gerektiğinde bu maddeye bağlı olup hizmet müddetine göre aylık nisbetini gösteren tablo metne alınmamıştır.

(2) 24/12/1980 tarih ve 2363 Sayılı Kanunla eklenen ve teselsülü sağlamak için numarası Ek Madde 39 olarak değiştirilen Ek 2 nci madde uyarınca bağlanacak aylıklardaki lira kesirleri liraya çıkarılacaktır.

(3) Bu maddede yer alan (60) rakamı, 25/8/1999 tarih ve 4447 sayılı Kanunun 56/c maddesi ile (61) olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Vazife malullüğü aylıkları, buna esas tutulan vazife aylık veya ücretleri tutarlarının % 90 ını geçemez.(1)

(Ek: 3/3/1954 - 6311/12 md.) Bağlanan aylıkların 50 kuruştan aşağı kesirleri 50 kuruşa, 50 kuruş ve daha fazla kesirleri liraya çıkarılır. Şu kadar ki 53 üncü maddeye göre hesaplanacak kesir o madde gereğince ayrıca nazara alınmaz.(2)

Madde 56 – (Değişik: 18/3/1976 - 1976/1 md.)

Muvazzaf, yedek ve gönüllü erlerin silah altında bulundukları esnada veya celp ve terhislerinde (Serbest sevkler dahil) sevkleri sırasında, Yedek Subay okulu öğrencilerinin gerek okulda, gerek okuldan evvelki hazırlık kıtasında vazife malulü olmaları halinde, kendilerine, öğrenim durumlarına göre, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesinde tespit edilen giriş derece ve kademe tutarlarının, daha önce Devlet Memuriyetinde bulunmuş olanlardan kazanılmış hak aylıkları veya emekli keseneğine esas aylıkları, sözü edilen giriş derece ve kademe tutarının üzerinde olanlara bu aylıkları emeklilik gösterge tablosunda karşılığı olan derece ve kademe tutarının,% 70'i üzerinden aylık bağlanır.

Bu suretle bağlanacak aylıklarına, maluliyet derecelerine göre, 55 nci maddede gösterilen nispetlerde zam yapılır.

Askerlik vazifesini veya yedek subaylık hizmetini başkasının yerine yaptığı anlaşılanlara aylık bağlanmaz.

Madde 57 – Emekli veya adi malullük aylığı alanlardan; emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye alınanların bu vazifede iken adi malul olmaları dolayısiyle vazifelerinden ayrılmalarında eski aylıklarının 100 üncü madde gereğince son hizmet zammı eklenir. Şu kadar ki, eski aylık ile son hizmet zammı toplamı, eski aylığa veya son hizmet zammına esas olan vazife aylıklarından fazla olanının % 70'ini geçemez.(3)

Madde 58 – Vazife malullüğü aylığı alanlardan; emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye girenlerin; tekrar vazife malulü olarak ayrılışlarında haklarında aşağıdaki hükümler uygulanır

a) Daha yüksek derecede vazife malulü olmuş iseler, eski aylıkları;bunlarda dahil bulunan 55 inci maddede yazılı zamlar çıkarılmak, kalan kısmına 100 üncü madde gereğince son hizmet zammı eklenmek ve bulunacak miktara yeni malullük dereceleri üzerinden 55 inci maddeye göre zam yapılmak suretiyle yükseltilir.(4)

b) Aynı veya daha aşağı derecede vazife malulü olmuş iseler,eski aylıklarına, 100 üncü madde gereğince son hizmet zammı ile yalnız bu zam üzerinden yeni malullük derecesine ve bu derece için 55 inci maddede yazılı nispete göre hesaplanacak miktar eklenir.(4)





——————————

(1) 23/9/1983 tarih ve 2898 Sayılı Kanunla değişik 41 inci madde ile vazife malullüğü aylıkları hakkında tahdit uygulanmıyacağı hükme bağlanmıştır.

(2) 53 üncü maddenin 3 nolu dipotuna bakınız.

(1) 23/2/1965 tarihli ve 545 Sayılı Kanunla değişik 100 üncü madde uyarınca son hizmet zammı kaldırılmış olduğundan, bu şekilde göreve girenlerin eski ve yeni hizmet süreleri toplamı üzerinden ve yeni durumlarına göre aylık bağlanacaktır.

(2) 57 nci maddenin dipnotuna bakınız.

Şu kadar ki, eski aylık ile son hizmet zammı toplamı, eski aylığa veya son hizmet zammına esas olan vazife aylıklarından fazla olanının % 90 ını geçemez. (1)

Madde 59 – Emekli veya adi malullük aylığı alanlardan emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye alınanların, vazife malulü olarak ayrılışlarında, emekli veya adi malullük aylıklarına 100 üncü madde gereğince son hizmet zammı eklendikten sonra toplamına,malullük dereceleri üzerinden 55 inci maddeye göre bulunacak zam da ayrıca eklenir. Şu kadar ki, eski aylık ile son hizmet zammı toplamı, eski aylığa veya son hizmet zammına esas olan vazife aylıklarından fazla olanın % 90 ını geçemez.(1)

Madde 60 – Emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı alanlardan; her ne sebeple olursa olsun er olarak silah altına alınanların vazife malulü olmaları halinde kendilerine malullük derecelerine göre 56 ncı madde gereğince ayrıca erlere mahsus vazife malullüğü aylığı bağlanır.

Emeklilik hakkı tanınan vazifelerde bulunmakta iken her ne suretle olursa olsun er olarak silah altına alınanlardan; kanunlarına göre vazifeleri ile ilgileri kesilmiyenlerin, silah altında iken vazife malulü olmalarında; haklarında aşağıda yazılı hükümler uygulanır:

a) malullükleri,esas vazifelerini yapmaya mani olan iştirakçilere vazife malullüğü aylığı,esas vazifelerinin aylık veya ücretleri tutarı ve fiili ve itibari hizmet müddetleri üzerinden 55 inci maddeye göre ve mani değilse 56 ncı maddeye göre bağlanır;

Erler gibi aylık bağlanmış olanların bu aylıkları, ileride esas vazifelerinden dolayı emekli,adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanması halinde o aylıklarla birlikte ödeneceği gibi toptan ödemeye istihkak halinde de ona mani olmaz;

b) (Mülga: 23/2/1965-545/4 md.)

Madde 61 – Vazife malullüğü aylığı bağlananların, malullük derecelerinin belirtilmesi için 50 nci maddedeki esaslara göre ilk defa yapılan muayeneye ait raporun sağlık kurulunca tasdik edildiği tarihten itibaren üçer yıl sonlarında ve yine aynı madde esaslarına göre iki defa muayeneleri yapılır.

Gerek vazife malullüğü aylığının bağlanması için 50 nci maddeye göre yapılan ilk muayenede,gerek yukarki birinci fıkraya göre birinci ve ikinci (3) yıl sonlarında yapılan muayenelerde malullük derecelerinin değişmiyeceği anlaşılanların başka muayeneleri yapılmaz ve bu durumları aylık kayıtlarına yazılır.

malullüklerinin değişmiyeceği anlaşılanlar, malullük derecelerinde yükseliş olduğu takdirde son raporlarının sağlık kurulunca tasdik edildiği tarihlerden itibaran (3) yıl içinde bir defaya mahsus olmak üzere yeniden muayene edilmelerini yazı ile Sandıktan istiyebilirler.

Madde 62 – 61 inci madde gereğince malullük derecelerinin değiştiği veya malullüklerinin tamamiyle geçtiği sağlık kurulunca tasdik edilecek raporlariyle anlaşılanların aylıkları, bu raporların tasdik tarihlerini takibeden ay başlarından itibaren yeni derecelerine göre düzeltilir veya kesilir.

——————————

(1) 55 inci maddenin dipnotuna bakınız.

Aylıkları kesilenler hakkında aşağıda yazılı esaslar uygulanır:

a) (Değişik: 9/7/1953 - 6122/2 md.) Emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilmiyenlere isterlerse fiili hizmet müddetleri 5 yıldan fazla 10 yıldan az olmak şartiyle emekli kesenekleri geri verilerek sandıkla alakaları kesilir.

İstemezlerse veya fiili hizmet müddetleri 10 yıl ve daha fazla ise 61 yaşını doldurdukları zaman fiili ve itibari hizmet müddetleri toplamına göre emekli aylığı bağlanır veya hizmeti 10 yıldan az ise 82 nci maddeye göre toptan ödeme yapılır. Şu kadar ki bunlardan fiili hizmet müddetleri 30 yılı doldurmuş bulunanlar emekli aylığı bağlanmasını her vakit istiyebilirler.(1)

b) Emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye alınanların eski fiili ve itibari hizmet müddetleri yeni vazifelerinde geçecek fiili ve itibari hizmet müddetlerine eklenerek haklarında bu kanunun ilgili hükümleri uygulanır.

c) Emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilmediği gibi emekli keseneğini istememiş,henüz emekli aylığı bağlanmamış veya toptan ödeme yapılmamış olanların eski malullükleri, bunların tamamiyle geçtiği hakkındaki raporların sağlık kurulunca tasdikı tarihlerinden itibaren (3) yıl içinde yeniden meydana çıkarsa ilgililer bu tarihten itibaren en çok bir yıl içinde tekrar muayenelerini yazı ile Sandıktan istiyebilirler.

Yapılacak muayenelerinde malullükleri anlaşılanlara raporlarının tasdik tarihlerini takibeden ay başlarından itibaren belirtilen dereceleri üzerinden yeniden vazife malullüğü aylığı bağlanır.

Madde 63 – Vazife malullüğü aylığı bağlananlardan; sonradan adi malul oldukları bağlama tarihinden itibaren (3) yıl içinde anlaşılanlar hakkında aşağıda yazılı esaslar uygulanır:

a) Vazife malullüğü aylıkları kesilir.

b) Mevcut fiili ve itibari hizmet müddetleri üzerinden 53 üncü maddeye göre adi malullük aylığı bağlanır veya 82 nci maddeye göre toptan ödeme yapılır.

c) Adi malullük aylığı bağlanacaklardan; bu aylık ile ödenen vazife malullüğü aylıkları arasındaki farkların toplamı adlarına borç kaydedilerek yeni aylıklarının her ay 1/5 i kesilmek suretiyle geri alınır, ölümleri halinde borç bakiyeleri silinir.

ç) Toptan ödeme yapılacak ise, bundan vazife malullüğü aylığının ödendiği her ay için toptan ödemenin fiili ve itibari hizmet müddetlerine göre bir aya isabet eden miktarı kadar indirme yapılır.

d) Adi malul iken vazife malullüğü aylığı bağlanması, ilgilinin kötü niyet ve hareketlerinden ileri gelmiş ise,müddet kaydı ile mukayyet olmaksızın (c) fıkrasında yazılı geri alma yeni aylıklarının yarısı kesilmek suretiyle yapılır ve toptan ödeme yapılacak ise evvelce ödenen aylıkların tamamı mahsup edilir.Borcu kalırsa bu da hükümle tahsil olunur.

——————————

(1) a - 39 uncu maddenin 3 nolu dipnotuna bakınız.

b - Bu fıkradaki fiili hizmet müddeti 28/2/1959 tarih ve 7242 Sayılı Kanunla 25 yıldan 30 yıla çıkarılmışsa da 39 uncu maddenin 23/9/1983 tarih ve 2898 sayılı Kanunla değişik (h) ve (i) bentleri karşısında, bu fıkradaki fiili hizmet müddetine ilişkin hükmün uygulanma imkanı kalmamıştır.

c - Bu fıkrada yer alan (60) rakamı, 25/8/1999 tarih ve 4447 sayılı Kanunun 56/c maddesi ile 61 olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.