GENELGE 2011 /58 Kanuna Göre 4/1-(a) ve 4/1-(b) Kapsamındaki Sigortalıların Tahsis İşlemleri

1.2. Ölüm geliri
Hak sahiplerine iş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölüm geliri bağlanması Kanunun 20
nci maddesinde düzenlenmiştir. 506 sayılı Kanunun mülga hükümlerine göre hak sahiplerine
gelir bağlanabilmesi için, sigortalının iş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölmesi veya sürekli
iş göremezlik geliri almakta iken ölen sigortalının meslekte kazanma gücündeki kayıp oranının
en az % 50 olması şartları aranırken, Kanun ile meslekte kazanma gücündeki kayıp oranı % 50 nin altında iken ölen ve ölüm nedeni geçirdiği iş kazası veya tutulduğu meslek hastalığına bağlı
olmayan sigortalıların hak sahiplerine de ölüm geliri bağlanması imkanı getirilmiştir.
Buna göre, Kanunun yürürlük tarihinden önce Kurumdan sürekli iş göremezlik geliri
almakta iken Kanunun yürürlük tarihinden sonra ölen sigortalının Kanunun 34 üncü maddesinde
belirtilen şartlara sahip eşi, çocukları ile ana ve babasına ölüm tarihini takip eden aybaşından
itibaren ölüm geliri bağlanacaktır. Yine Kanunun 37 nci madde hükümlerine göre bu sigorta
kolundan hak sahiplerine cenaze ve evlenme ödeneği verilecektir.
Hak sahiplerinin ölüm gelirine hak kazanması, hisseleri, ölüm gelirinin kesilmesi ve
yeniden bağlanması hususları bu Genelgede “Ölüm Sigortası” bölümünde açıklandığından
burada tekrar edilmemiştir.
1.2.1. Ölüm gelirinin hesaplanması
Kanunun 20 nci maddesine göre hesaplanacak ölüm gelirleri, ölüm tarihi 2008/Ekim ayı
başından (özel sektör için 1/10/2008 (dahil), kamu için 15/10/2008 (dahil)) sonra olan
sigortalılardan, ölüm gelirinin hesabına esas son takvim ayı;
- 2008/Ekim ve öncesi olan;
4/1-(a) sigortalıları için, mülga 506 sayılı Kanun hükümleri,
4/1-(b) sigortalıları için gelirin hesaplanmasında Kanun hükümleri, son takvim ayı
itibariyle hesaplanan gelirin gelir başlangıç tarihine taşınmasında ise, Kanunun yürürlük tarihine
kadar 1479 sayılı Kanuna göre bağlanan aylıklara uygulanan artış oranı,
- 2008/Ekim (dahil) sonrası olan 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalıları için Kanun hükümleri,
uygulanmak suretiyle hesaplanacaktır.
Kanuna göre ölüm gelirinin hesaplanması; sigortalının ölüm nedeninin iş kazası veya
meslek hastalığına bağlı olup olmaması ile sürekli iş göremezlik geliri almakta iken ölen
sigortalıların sürekli iş göremezlik derecelerine göre farklılık göstermektedir. Buna göre;
İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen,
Meslekte kazanma gücünü % 50 (dahil) den daha fazla oranda kaybetmesi nedeniyle
sürekli iş göremezlik geliri almakta iken (ölümün iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olup
olmadığına bakılmaksızın) ölen,
Meslekte kazanma gücünü % 50 den daha az oranda kaybetmesi nedeniyle sürekli iş
göremezlik geliri almakta iken ölen ve ölüm nedeni geçirdiği iş kazası ve meslek hastalığına
bağlı olan,
sigortalının, GK x 30 x % 70 veya kısaca GK x 21 formüllerine göre hesaplanacak
geliri,
Meslekte kazanma gücünü % 50 den daha az oranda kaybetmesi nedeniyle sürekli iş
göremezlik geliri almakta iken iş kazası ve meslek hastalığına bağlı olmayan nedenlerle ölen
sigortalının, almakta olduğu geliri,
Kanunun 34 üncü maddesi hükümlerine göre hak sahiplerine paylaştırılacaktır.
Meslekte kazanma gücünü % 50 den daha az oranda kaybetmesi nedeniyle sürekli iş
göremezlik geliri almakta iken ölen ve ölüm nedeni iş kazası veya meslek hastalığına bağlı
olmayan sigortalının hak sahiplerine paylaştırılacak gelirinde; sigortalının sürekli iş göremezlik
derecesi ile gelirinden yapılan artırım ve indirimler dikkate alınacaktır. Sigortalının gelirinin
yarımdan ödenmesi halinde, ölümünden sonra hak sahiplerinin tek dosyadan gelir almaları
halinde yarım olan geliri tam olarak hesaplanacaktır.
Meslekte kazanma gücünü % 50 den daha az oranda kaybetmesi nedeniyle sürekli iş
göremezlik geliri almakta iken ölen ve ölüm nedeni iş kazası veya meslek hastalığına bağlı
olmayan 4/1-(a) sigortalısının birden fazla dosyadan gelir/aylık alması nedeniyle sürekli iş
göremezlik geliri yarım (Y) ve (S) kodlu olarak ödenirken, hak sahipleri yönünden dosya
sayısının bire inmesi halinde, ölen sigortalının iş göremezlik geliri tama yükseltilecek, ayrıca (S)kodu kaldırılıp alt sınır aylığı uygulanmak suretiyle yeniden hesaplanacaktır. Hesaplanan bu gelir
hak sahiplerine hisselerine göre paylaştırılacaktır.
Diğer taraftan, 4/1-(b) sigortalısının birden fazla dosyadan gelir/aylık alması nedeniyle
sürekli iş göremezlik geliri yarım (Y kodlu) olarak ödenirken, hak sahipleri yönünden dosya
sayısının bire inmesi halinde, gelir tama yükseltilecek ve hak sahiplerine tam gelir üzerinden
paylaştırılacaktır.
Meslekte kazanma gücünü % 50 den daha az oranda kaybetmesi nedeniyle sürekli iş
göremezlik geliri almakta iken iş kazası ve meslek hastalığına bağlı olmayan nedenlerle ölen
sigortalıların hak sahiplerinin, gelir bağlama işlemleri yapılırken, hak sahiplerinden ölen
sigortalının ölüm nedenini bildiren ve ilgili makamlarca düzenlenen onaylı ölüm tutanağı, defin
ruhsatı, mevcut ise otopsi raporu ile sigortalının ölüm tarihine yakın takip edildiği ya da tedavi
gördüğü hastanelerden alınacak hasta dosyası, P.A akciğer grafisi ve diğer tıbbi belgeler ile
hastalığın seyrine dair epikrizlerin temin edilerek, sigortalının iş kazası veya meslek hastalığı
tahsis dosyasının;
Ünitelerinde olması halinde, söz konusu belgelerin iş kazası veya meslek hastalığı
dosyası ile birlikte,
Bir başka ünitede olması halinde, söz konusu belgelerin ölüm geliri bağlayacak üniteye
intikal ettirilerek, ölüm geliri bağlayacak ünite tarafından iş kazası veya meslek hastalığı dosyası
ile birlikte,
ölüm nedeninin geçirdiği iş kazasına veya tutulduğu meslek hastalığına bağlı olup
olmadığının tespiti için Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik
Merkezi bünyesindeki Sağlık Kuruluna gönderilecektir.
Sürekli iş göremezlik geliri almakta iken ölen sigortalıların; ölüm sebebini bildiren ve
ilgili makamlarca düzenlenen onaylı ölüm tutanağı, defin ruhsatı, gömme izin kağıdı, ölü
muayene zabıt varakası, otopsi raporu veya doktor raporu gibi belgelerin temininin imkansız
olduğu hallerde, sigortalının ölümünden önce sürekli iş göremezliğine esas iş kazası veya meslek
hastalığı dışında başka bir kaza geçirip geçirmediği ya da başka bir hastalığa yakalanıp
yakalanmadığının mahallinde tahkiki Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurları
aracılığıyla yaptırılacaktır. Ancak sigortalının kesin ölüm sebebine ilişkin karar, bu belgeler ile
sigortalının dosyasının tetkiki sonucunda Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık
Sosyal Güvenlik Merkezi bünyesindeki Sağlık Kurulunca verilecektir.
Geçirdiği iş kazası veya tutulduğu meslek hastalığı sonucu tedavi görmekte iken vefat
eden sigortalıların sürekli iş göremezlik derecelerinin tespitine esas rapor düzenlenmediğinden
ve bu nedenle Kurum Sağlık Kurulunca ölüm nedeniyle ilgili olarak tespit yapılamayacağından,
bu durumlarda, sigortalının ölüm nedeninin geçirdiği iş kazasına veya tutulduğu meslek
hastalığına bağlı olup olmadığının tespiti tedavi gördüğü hastaneden istenilecektir.
Meslekte kazanma gücü kaybı % 50 nin altında iken ölen sigortalıların ölüm nedeni ile
ilgili araştırmanın zaman alacak olması nedeniyle, hak sahiplerinin mağduriyetlerine meydan
verilmemesi için öncelikle sigortalının geliri hak sahiplerine hisseleri oranında ölüm geliri olarak
paylaştırılacak, araştırma sonucuna göre düzeltme işlemi yapılacaktır.